Stanisław Rossowski

Stanisław Rossowski (1861–1940) był poetą, prozaikiem, dramatopisarzem, dziennikarzem i pedagogiem. Należał do najbardziej rozpoznawalnych i cenionych postaci lwowskiego środowiska kulturalnego. Przełożył jedynie trzy dramaty Shakespeare’a, wszystkie przynależne do grupy tzw. sztuk ostatnich, łączących elementy komedii i tragedii. Były to Opowieść zimowa (1895), Cymbelin (1897) oraz Troilus i Kresyda (1897).

Praca nad tłumaczeniami Shakespeare’a była tylko niewielką częścią aktywności zawodowej trzydziestoletniego Rossowskiego, którego talent literacki z czasem uległ rozproszeniu wśród rozlicznych obowiązków dziennikarskich.

Przekłady Rossowskiego były retranslacjami, zamówionymi do lwowskiej edycji dzieł Shakespeare’a pod redakcją Henryka Biegeleisena (1895–1897). Wydanie to – po raz pierwszy w historii polskiej recepcji Shakespeare’a – składało się z wyselekcjonowanych XIX-wiecznych przekładów różnych tłumaczy, uzupełnionych nowymi tłumaczeniami powierzonymi obiecującym literatom.

Pod względem metrycznym przekłady Rossowskiego są zgodne z ustabilizowaną już wtedy polską normą przekładową: zachowują podział na prozę i wiersze, zastępując angielski wiersz wolny nierymowanym jedenastozgłoskowcem. Rossowski dba o zrozumiałość, zwięzłość i płynność przekładu, konsekwentnie modernizuje rejestr i składnię, unika jednak rażących kolokwializmów i neologizmów. W miejscach trudnych sięga po ekwiwalencję dynamiczną, swobodnie korzystając z polskiej frazeologii. Ogólnie Rossowski dążył do aktualizacji przekładów kanonicznych przez uwspółcześnienie języka, bez znaczących przesunięć w warstwie semantycznej utworów.

Tłumaczenia Rossowskiego nie były recenzowane i doczekały się tylko jednego pobieżnego rozbioru krytycznego Władysława Tarnawskiego z 1914 roku. To nikłe zainteresowanie wynikało zapewne z samego charakteru przełożonych sztuk, które dopełniały kanon, lecz nie ogniskowały uwagi krytyków i teatru. Tłumaczenia nie były wznawiane – poza nieomal równoległym w stosunku do edycji Biegeleisena wydaniem książkowym w serii „Biblioteki Mrówki”. Nie były też podstawą realizacji teatralnych.