Mścisław Karski

Mścisław Karski (1835–1908) urodził się w Pomiechowie (gmina Pomiechówek, woj. mazowieckie) w rodzinie ziemiańskiej. Posiadał tytuł młodszego szambelana dworu rosyjskiego, mieszkał prawdopodobnie w majątku w Pogorzeli (gmina Siennica, woj. mazowieckie).

W latach 1870–1871, wspólnie z Karolem Chłapowskim i Zygmuntem Sarneckim, dążył do założenia czasopisma literackiego „Figaro”. Przedsięwzięcie było pomyślane jako wsparcie rozwijającej się kariery Heleny Modrzejewskiej, w owym czasie nieco osamotnionej w środowisku stołecznym.

Karski należał do ścisłego grona wielbicieli talentu Modrzejewskiej i to prawdopodobnie jej potrzeby repertuarowe zdecydowały o wyborze dramatu Shakespeare’a. W 1871 r. Modrzejewska zapowiadała, że w kolejnym sezonie zagra Kleopatrę, do premiery takiej jednak nie doszło. W 1874 r. Karski wydrukował w „Kłosach” Antoniusza i Kleopatrę i być może był to przekład planowany na niedoszłą prapremierę.

Karski tłumaczył nierymowanym trzynastozgłoskowcem, zachowując podział na prozę i wiersz. Jego tłumaczenie jest zrozumiałe, jednak rytm wiersza zakłócają częste przerzutnie i szyk przestawny. Wiele obrazów ulega złagodzeniu lub uproszczeniu, brakuje też siły w przekładzie hiperbolicznych obrazów i retoryki sztuki. Odniesienia kulturowe zwykle neutralizuje przez omówienie, co wskazuje, że jego tłumaczenie istotnie powstało z myślą o scenie.

Tłumaczenie Karskiego było drugim (po ogłoszonym w 1872 r. w Paryżu tłumaczeniu Krystyna Ostrowskiego) przekładem Antoniusza i Kleopatry i nie doczekało się żadnych recenzji. W 1895 r. Henryk Biegeleisen opublikował w serii lwowskiej przekład Krystyna Ostrowskiego, zastępując wszystkie przetłumaczone wierszem przez Ostrowskiego fragmenty prozą – przekładem Karskiego. Autorstwo tej kompilacji przypisano jednak wyłącznie Ostrowskiemu.

Tekst nie ukazał się w formie książkowej, nie był też podstawą żadnych realizacji teatralnych.