Julian Korsak

Sylwetka Tłumacza

Julian Korsak (1806–1855) był poetą i tłumaczem, jedną z najbardziej reprezentatywnych postaci krajowego nurtu polskiego romantyzmu. Przełożył tylko Romea i Julię, jednakże tłumaczenie to stało się zarzewiem pierwszej burzliwej dyskusji krytycznej o polskim przekładzie dramatów Shakespeare’a. Z perspektywy czasu zaś jawi się jako unikatowe lustro ścierających się estetyk i doktryn literackich.

Strategia przekładu

Korsak wzorował się pod względem stylistyki i prozodii na fragmencie sztuki (scena II 2) wcześniej przełożonym przez Adama Mickiewicza, włączył go też do swego tłumaczenia. Nigdzie nie przedstawił swej strategii przekładu, nie komentował recepcji tekstu, nie uczestniczył w polemikach. Jego głos rozbrzmiewa jedynie w przypisach, którymi opatrzył przekład i gdzie przyznaje, że nie śmiał próbować się z wierszami spolszczonymi już przez Mickiewicza. Tłumaczył płynnym rymowanym 13-zgłoskowcem, znacznie odbiegając od brzmienia i dynamiki angielskiego wiersza wolnego, co też zgodnie podkreślali współcześni krytycy przekładu. Konsekwentnie łagodził styl oryginału, stosując wypuszczenia, substytucje obrazów lub drobne interpolacje treści. Nad przekładem pracował kilkanaście lat: fragmenty ukazały się w 1830 r., całość – dekadę później.

Recepcja przekładu

Przekład Korsaka ukazał się tuż po ogłoszeniu pierwszego tomu przekładów Ignacego Hołowińskiego (1839), w tym Romea i Julii. Tym sposobem dwa pierwsze – w zamierzeniu raczej niekonfrontacyjne – tłumaczenia Romea i Julii dały impuls do burzliwej dyskusji o właściwym sposobie przekładania Shakespeare’a. Zapoczątkowana w środowisku kresowym dyskusja miała istotny wpływ kształtowanie się polskiej normy przekładowej i choć nie zaowocowała ostatecznymi rozstrzygnięciami, sproblematyzowała trudności.

Przekład Korsaka doczekał się jednego wznowienia, nigdy jednak w całości nie trafił na scenę.

bibliografia przekładów

[William Shakespeare], Romeo i Julia. Trajedya w pięciu aktach z Shakespeara, tłum. Julian Korsak [w:] Julian Korsak, Nowe Poezye, T. 1, J. Zawadzki, Wilno 1840, s. 1–187.

William Shakespeare, Romeo i Julia. Tragedya w pięciu aktach, tłum. Julian Korsak, O. Zukerkandel i Syn, Złoczów 1891 [Biblioteka Powszechna, nr 8–9].